โครงการพัฒนาผลิตภัณฑ์จากกล้วยและช่องทางการตลาดสู่แพลตฟอร์มออนไลน์ ชุมชนส่องเหนือ ตำบลตลาด อำเภอเมือง จังหวัดมหาสารคาม

ผู้รับผิดชอบ ให้ข้อมูล : อ.ศิริวรรณ อาจบำรุง

ความสอดคล้องกับยุทธศาสตร์มหาวิทยาลัย : พันธกิจสัมพันธ์เพื่อการพัฒนาท้องถิ่นอย่างสร้างสรรค

แหล่งงบประมาณ : งบประมาณแผ่นดิน

กลุ่มเป้าหมาย : ชุมชน

พื้นที่ดำเนินงาน : ชุมชนบ้านส่องเหนือ ตำบล ตลาด อำเภอ เมืองมหาสารคาม จังหวัด มหาสารคาม 44000

ระยะเวลาดำเนินงาน : 1 มีนาคม 2568 – 31 สิงหาคม 2568

วัตถุประสงค์โครงการ :
1. เพื่อพัฒนาและยกระดับผลิตภัณฑ์ชุมชนบ้านส่องเหนือ
2. เพื่อต่อยอดพัฒนาองค์ความรู้ของกลุ่มวิสาหกิจชุมชนส่องเหนือ ให้มีความรู้ความเข้าใจและเห็นถึงความสำคัญของการพัฒนาผลิตภัณฑ์ที่ตรงตามความต้องการของผู้บริโภคในตลาดเป้าหมาย
3. เพื่อสนับสนุนให้เกิดมูลค่าทางเศรษฐกิจด้วยรูปแบบผลิตภัณฑ์หรือบรรจุภัณฑ์ของสินค้าที่มีเอกลักษณ์ และตอบสนองความต้องการของผู้บริโภคทั้งในพื้นที่และนอกพื้นที่

กิจกรรมหลัก :
1. ประชุมดำเนินการร่วมกับชุมชนเพื่อระดมแนวคิดในการพัฒนาผลิตภัณฑ์ และอบรมถ่ายทอดองค์ความรู้ด้านการพัฒนาผลิตภัณฑ์ที่ทำจากกล้วย เพื่อยกระดับผลิตภัณฑ์ชุมชนบ้านส่องเหนือ ตำบลตลาด อำเภอเมือง จังหวัดมหาสารคาม
2. ออกแบบ พัฒนาผลิตภัณฑ์เพื่อยกระดับมาตรฐานผลิตภัณฑ์ และเพิ่มช่องทางการตลาดสู่แพลตฟอร์มออนไลน์
3. เผยแพร่การพัฒนาผลิตภัณฑ์ที่ได้จากกล้วยทั้ง 3 ผลิตภัณฑ์ผ่านการเข้าร่วมมหกรรมผลิตภัณฑ์ชุมชนรวมพลังราชภัฏจำหน่ายผลิตภัณฑ์ชุมชน สร้างเครือข่ายสู่ตลาดสินค้าเพื่อจำหน่ายในประเทศและส่งออก

จำนวนผู้เข้าร่วมโครงการ : 42 คน

งบประมาณที่ใช้ : 70,000 บาท

ผลลัพธ์ที่เกิดขึ้น :
1. สมาชิกชุมชนจำนวน 20 คน ได้รับความรู้ในการแปรรูปกล้วย การสร้างแบรนด์ มีการนำความรู้ไปต่อยอดในการพัฒนาผลิตภัณฑ์อื่น ๆ และพบว่าสมาชิกในกลุ่มวิสาหกิจชุมชนมีความสุขในการสร้างสรรค์ผลิตภัณฑ์ที่จะนำไปสู่การสร้างรายได้ที่เพิ่มขึ้น
2. กลุ่มวิสาหกิจชุมชนมีการออกแบบและพัฒนาผลิตภัณฑ์จากกล้วย จำนวน 3 ผลิตภัณฑ์ ประกอบด้วย(1) ผลิตภัณฑ์กล้วยอบพลังงานแสงอาทิตย์ (2) ผลิตภัณฑ์กล้วยกรอบเคลือบคาราเมล (3) ผลิตภัณฑ์เครื่องดื่มเพื่อสุขภาพจากกล้วยผสมสมุนไพร และสมาชิกกลุ่มสามารถสร้างรายได้เสริมจากการจำหน่ายผลิตภัณฑ์ เฉลี่ยเดือนละอย่างน้อย 1,000 บาท
3. กลุ่มวิสาหกิจชุมชนมีช่องทางในการจำหน่ายผลิตภัณฑ์เพิ่มขึ้น ประกอบด้วย (1) จำหน่ายผ่านเพจ Facebook (2) หน้าร้านบริเวณชุมชน และ (3) มหกรรมผลิตภัณฑ์ชุมชนรวมพลังราชภัฏ และอื่นๆ ตามตลาดนัดและการจำหน่ายในงานกิจกรรมต่าง ๆ ของมหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม

ผลกระทบต่อชุมชน/สังคม :
ด้านเศรษฐกิจ
1. เพิ่มมูลค่าของสินค้า ลดต้นทุน และเพิ่มช่องทางการประกอบอาชีพให้คนในชุมชน พัฒนาผลิตภัณฑ์ที่ทำจากกล้วยให้สามารถขายในตลาดเป็นวงกว้างขึ้น
ด้านสังคม
1. กลุ่มเป้าหมายเกิดความรู้ความเข้าใจในการใช้สื่อออนไลน์ในการส่งเสริมการขายสินค้า การยกระดับมาตรฐานคุณภาพสินค้าด้านการศึกษา
1. กลุ่มเป้าหมายเกิดความรู้ความเข้าใจในการทำอาหาร การถนอมอาหาร และการสร้างมูลค่าให้วัตถุดิบในชุมชน
ด้านสิ่งแวดล้อม
1. เกิดการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมจากการนำวัสดุที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมมาทำบรรจุภัณฑ์

การมีส่วนร่วมของนักศึกษา/บุคลากร :
บุคลากรและนักศึกษาได้สาธิตการทำผลิตภัณฑ์ชุมชน เพื่อให้ชุมชนได้มีทางเลือกในการจำหน่ายมากขึ้น

ความต่อเนื่องของโครงการ :
มีการติดตามผลอย่างเนื่องทั้งยอดจำหน่ายและผู้ติดตามในเพจของชุมชน

ปัญหา/อุปสรรค :
1. สมาชิกชุมชนบางส่วนยังขาดความเข้าใจเรื่องกระบวนการผลิตที่ถูกสุขลักษณะและมาตรฐาน อย./OTOP
2. สมาชิกชุมชนส่วนใหญ่ไม่มีพื้นฐานด้านเทคโนโลยี ทำให้การใช้แพลตฟอร์ม e-commerce และสื่อสังคมออนไลน์เป็นไปอย่างล่าช้า
3. ชุมชนมีข้อจำกัดด้านงบประมาณในการลงทุนพัฒนาบรรจุภัณฑ์ให้มีความน่าสนใจและทันสมัย
4. ขาดโครงสร้างการบริหารจัดการที่ชัดเจน ทำให้เกิดความล่าช้าในการวางแผนผลิตและส่งออกสินค้า

แนวทางการปรับปรุง :
1. จัดอบรมการแปรรูปและการเก็บรักษาผลิตภัณฑ์ให้ได้มาตรฐานสุขอนามัยและคุณภาพ
2. จัดการอบรม/เวิร์กช็อปด้านการใช้แพลตฟอร์มออนไลน์ การถ่ายภาพสินค้า การเขียนคอนเทนต์ และการทำการตลาดดิจิทัล
3. ส่งเสริมการรวมกลุ่มผู้ผลิตเพื่อจัดหาวัตถุดิบและบรรจุภัณฑ์ร่วมกัน ลดต้นทุนการผลิต
4. จัดตั้งคณะทำงานหรือกลุ่มวิสาหกิจชุมชนเพื่อดูแลการผลิต การตลาด และการบริหารจัดการอย่างต่อเนื่อง

ข้อเสนอแนะต่อมหาวิทยาลัย :
อยากให้มีโครงการที่ช่วยพัฒนาชุมชนในลักษณะนี้ทุกๆ ปีงบประมาณ เพื่อสร้างความเข้มแข่งให้กับชุมชน