โครงการยกระดับมาตรฐานสินค้าชุมชนสู่การต่อยอดการขายเพื่อเพิ่มรายได้ให้กับชุมชน ตำบลดอนงัว อำเภอบรบือ จังหวัดมหาสารคาม

ผู้รับผิดชอบ ให้ข้อมูล : อ.ดร.อภิชาติ เหล็กดี

ความสอดคล้องกับยุทธศาสตร์มหาวิทยาลัย : พันธกิจสัมพันธ์เพื่อการพัฒนาท้องถิ่นอย่างสร้างสรรค

แหล่งงบประมาณ : งบประมาณแผ่นดิน

กลุ่มเป้าหมาย : ชุมชน

พื้นที่ดำเนินงาน : บ้านดอนงัว ตำบล ดอนงัว อำเภอ บรบือ จังหวัด มหาสารคาม 44130

ระยะเวลาดำเนินงาน : 1 กุมภาพันธ์ 2568 – 31 กรกฎาคม 2568

วัตถุประสงค์โครงการ :
1. เพื่อพัฒนาและยกระดับมาตรฐานสินค้าชุมชนที่เป็นเอกลักษณ์ของชุมชน สู่การบริการวิชาการที่สนับสนุนให้อาจารย์บริการวิชาการแก่ชุมชนโดยมีนักศึกษา และชุมชนเป็นผู้ร่วมดำเนินการ เพื่อพัฒนาผลิตภัณฑ์ชุมชนให้มีเอกลักษณ์เฉพาะชุมชน
2. เพื่อบูรณาการการเรียนการสอนสู่การบริการวิชาการ สนับสนุนให้อาจารย์บริการวิชาการแก่ชุมชนโดยมีนักศึกษา และชุมชนเป็นผู้ร่วมดำเนินการ เพื่อสร้างองค์ความรู้ด้านการยกระดับผลิตภัณฑ์ชุมชน
3. เพื่อประยุกต์ใช้แพลตฟอร์มออนไลน์ และการสร้างเรื่องเล่าสินค้าในการส่งเสริมการขายผลิตภัณฑ์ชุมชน ด้วยการบูรณาการการเรียนการสอนสู่การบริการวิชาการ โดยอาจารย์และนักศึกษาเป็นผู้ร่วมดำเนินการ เพื่อส่งเสริมการขายผลิตภัณฑ์ชุมชนผ่านช่องทางออนไลน์

กิจกรรมหลัก :
ต้นน้ำ
กิจกรรมที่ 1 กิจกรรมพัฒนาและยกระดับมาตรฐานผ้าทอมือและเครื่องจักสานที่เป็นเอกลักษณ์ของชุมชนโดยบูรณาการการเรียนการสอน

กลางน้ำ
กิจกรรมที่ 2 กิจกรรมส่งเสริมการสร้างเรื่องเล่าผ้าทอมือและเครื่องจักสานเพื่อส่งเสริมการตลาดโดยบูรณาการการเรียนการสอน
กิจกรรมที่ 3 กิจกรรมยกระดับมาตรฐานผ้าทอมือ (มผช.) เพื่อยกระดับคุณภาพของผลิตภัณฑ์ชุมชนให้เป็นไปตามมาตรฐานที่กำหนดและสอดคล้องกับนโยบาย OTOP

ปลายน้ำ
กิจกรรมที่ 4 กิจกรรมประยุกต์ใช้แพลตฟอร์มออนไลน์ในการส่งเสริมการขายผลิตภัณฑ์ชุมชนโดยบูรณาการการเรียนการสอน

จำนวนผู้เข้าร่วมโครงการ : 35 คน

งบประมาณที่ใช้ : 70,000 บาท

ผลลัพธ์ที่เกิดขึ้น :
ชุมชนมีองค์ความรู้ด้านการยกระดับผลิตภัณฑ์ชุมชน
ชุมชนสามารถนำกระบวนการประยุกต์ใช้เทคโนโลยีดิจิทัลมาจัดการขายได้หลายช่องทาง
ผลิตภัณฑ์ชุมชนเป็นไปตามมาตรฐานที่กำหนดและสอดคล้องกับนโยบาย OTOP
ผู้ประกอบการมีรายได้เพิ่มขึ้น 10%
เพิ่มร้อยละความสุขมวลรวม (GVH) ไม่น้อยกว่าร้อยละ30
นวัตกรรมกระบวนการที่เป็นรูปธรรม

ผลกระทบต่อชุมชน/สังคม :
ด้านเศรษฐกิจ ผู้ประกอบการเศรษฐกิจฐานรากมีรายได้เพิ่มขึ้น 10 %
ด้านสังคม
- ประชาชนในชุมชนได้รับการพัฒนาทักษะการขายสินค้าออนไลน์ เกิดการสร้างเครือข่ายอาชีพ เกิดรายได้หมุนเวียนที่ยั่งยืนในชุมชน และเครือข่ายผลิตภัณฑ์ประเภทเดียวกัน
- ผู้บริโภค รับรู้ถึงเอกลักษณ์ผ้าทอมือและเครื่องจักสานผ่านสื่อดิจิทัล และช่องทางในการจำหน่ายออนไลน์ที่สะดวกในการสื่อสาร
ด้านการศึกษา
- นักศึกษาได้เรียนรู้วัฒนธรรมการทอผ้าทอมือและเครื่องจักสานของชุมชนที่มีเอกลักษณ์เฉพาะของท้องถิ่น และบูรณาการการเรียนการสอนร่วมกับชุมชน
- ชุมชนได้เรียนรู้การประยุกต์ใช้เทคโนโลยีดิจิทัลในการส่งเสริมการจำหน่ายสินค้าชุมชน
ด้านสิ่งแวดล้อม ประชาชนในชุมชนมีการใช้ทรัพยากรที่มีความเพียงพอและพร้อมใช้ในการผลิตผ้าสินค้าชุมชนที่มีเอกลักษณ์เฉพาะชุมชน

การมีส่วนร่วมของนักศึกษา/บุคลากร :
การบูรณาการรายวิชา “กราฟิกและการออกแบบงานสร้างสรรค์สมัยใหม่” เข้ากับโครงการ “การยกระดับมาตรฐานสินค้าชุมชนสู่การต่อยอดการขายเพื่อเพิ่มรายได้ให้กับชุมชนตำบลดอนงัว” สามารถดำเนินการได้อย่างสอดคล้องทั้งในเชิงวิชาการและการบริการวิชาการ เพื่อให้นักศึกษาได้เรียนรู้จากสถานการณ์จริง
1. เชื่อมโยงเนื้อหาวิชากับบริบทของชุมชน
นักศึกษานำความรู้จากรายวิชามาใช้ในการออกแบบสื่อกราฟิกและงานสร้างสรรค์ที่สะท้อนอัตลักษณ์ของสินค้าชุมชน เช่น ออกแบบ โลโก้ แพ็กเกจจิ้ง และฉลากสินค้า สำหรับผ้าทอมือและเครื่องจักสาน ออกแบบ สื่อประชาสัมพันธ์ออนไลน์ (โปสเตอร์ แบนเนอร์ อินโฟกราฟิก หรือคลิปวิดีโอ) เพื่อส่งเสริมการขายสินค้าชุมชน
2. บูรณาการการเรียนรู้เชิงปฏิบัติ (Project-Based Learning) นักศึกษาทำงานจริงร่วมกับชุมชนภายใต้การดูแลของอาจารย์ประจำรายวิชา โดยมีขั้นตอนดังนี้
2.1 สำรวจและเก็บข้อมูลผลิตภัณฑ์ชุมชน เพื่อเข้าใจเอกลักษณ์และจุดเด่นของสินค้า
2.2 วิเคราะห์ปัญหาและความต้องการของชุมชน เช่น การออกแบบที่ไม่ทันสมัย หรือขาดการสื่อสารทางภาพ
2.3 สร้างผลงานออกแบบต้นแบบ (Prototype) เพื่อต่อยอดการจำหน่าย
2.4 นำเสนอและทดสอบผลงานจริงในชุมชน เพื่อรับข้อเสนอแนะและปรับปรุง

3. เสริมทักษะ Soft Skills และจิตสำนึกสาธารณะ
นักศึกษาได้ฝึก การทำงานเป็นทีม การสื่อสารกับชุมชน และการแก้ปัญหาเชิงสร้างสรรค์ เกิดจิตสำนึกในการใช้ความรู้ด้านศิลปะและเทคโนโลยีเพื่อ พัฒนาสังคมและท้องถิ่น

ความต่อเนื่องของโครงการ :
1. พัฒนาต่อยอดผลิตภัณฑ์ชุมชนให้มีความหลากหลายและมูลค่าเพิ่ม
- พัฒนาผลิตภัณฑ์ผ้าทอมือและเครื่องจักสานให้มีดีไซน์ร่วมสมัยมากขึ้น
- สร้างผลิตภัณฑ์ใหม่จากวัสดุพื้นบ้าน เช่น ของใช้ ของตกแต่ง ของที่ระลึก
- จัดอบรมด้านการออกแบบเชิงสร้างสรรค์ (Creative Design & Branding) ให้แก่ชุมชน
2. ส่งเสริมการตลาดดิจิทัลและสร้างช่องทางจำหน่ายออนไลน์อย่างยั่งยืน
- สร้างและพัฒนา เพจ/เว็บไซต์/แพลตฟอร์มอีคอมเมิร์ซ สำหรับชุมชนโดยเฉพาะ
- อบรมการใช้ โซเชียลมีเดียเพื่อการขาย (Facebook, TikTok, Instagram)
- จัดทำ ระบบฐานข้อมูลสินค้าชุมชน (Community Product Database) เพื่อให้ค้นหาและสั่งซื้อได้ง่าย

ปัญหา/อุปสรรค :
1. ผลิตภัณฑ์ชุมชนยังไม่มีเอกลักษณ์เฉพาะของชุมชน
2. ผลิตภัณฑ์ยังไม่ได้มาตรฐานตามมาตรฐานผลิตภัณฑ์
3. ช่องทางการจำหน่ายยังไม่หลากหลายส่งผลให้ยังไม่เป็นที่รู้จักของผู้บริโภค 4.เพื่อสร้างความรู้ความเข้าใจให้กับผู้ทำผลิตภัณฑ์ชุมชนในการ ส่งเสริมการสร้างกลยุทธ์ในการเพิ่มช่องทางการขายสินค้าชุมชนเพื่อเพิ่มยอดขายให้กับผลิตภัณฑ์ของชุมชน
4. เนื่องจากมีการใช้เทคโนโลยีดิจิทัลในการจัดกิจกรรมโครงการ ความพร้อมของวัสดุอุปกรณ์บางประเภทไม่มีความพร้อมในการใช้งาน เช่น คอมพิวเตอร์ โปรแกรมคอมพิวเตอร์ อินเทอร์เน็ต
5. เนื่องจากห้วงเวลาในการดำเนินโครงการอยู่ในหน้าร้อน ทำให้อากาศมีความร้อนสูง ต้องมีการจัดเตรียมพัดลมเพิ่มเติมให้กับชุมชนเพื่อคลายร้อน

แนวทางการปรับปรุง :
1. ส่งเสริมการสร้างผลิตภัณฑ์ชุมชนที่มีเอกลักษณ์เฉพาะของชุมชน
2. ส่งเสริมการยกระดับมาตรฐานผลิตภัณฑ์ชุมชน
3. ศึกษาและสร้างช่องทางการตลาด ส่งเสริมการขายในรูปแบบที่หลากหลาย

ข้อเสนอแนะต่อมหาวิทยาลัย :
ควรมีการเตรียมความพร้อมของเทคโนโลยีดิจิทัลในการจัดกิจกรรมโครงการ ความพร้อมของวัสดุอุปกรณ์บางประเภทไม่มีความพร้อมในการใช้งาน เช่น คอมพิวเตอร์ โปรแกรมคอมพิวเตอร์ อินเทอร์เน็ต และความใช้สถานที่ที่มีความเหมาะสมกับการจัดกิจกรรม