โครงการเสริมสร้างองค์ความรู้การแปรรูปสมุนไพรไทย ตำบลนาสีนวน

ผู้รับผิดชอบ ให้ข้อมูล : อ.สิริกัญญา เสติ

ความสอดคล้องกับยุทธศาสตร์มหาวิทยาลัย : พันธกิจสัมพันธ์เพื่อการพัฒนาท้องถิ่นอย่างสร้างสรรค

แหล่งงบประมาณ : งบประมาณแผ่นดิน

กลุ่มเป้าหมาย : ชุมชน

พื้นที่ดำเนินงาน : บ้านตำแย ตำบล นาสีนวน อำเภอ กันทรวิชัย จังหวัด มหาสารคาม 44150

ระยะเวลาดำเนินงาน : 13 มกราคม 3111 – 30 สิงหาคม 3111

วัตถุประสงค์โครงการ :
1. เพื่อใช้ศักยภาพของมหาวิทยาลัยในการบูรณาการองค์ความรู้นวัตกรรมในการบริหารจัดการทรัพยากรในชุมชนอย่างยั่งยืน
2. เพื่อส่งเสริมความรู้และทักษะการแปรรูปสมุนไพรไทยให้แก่ประชาชนในท้องถิ่น
3. เพื่อยกระดับศูนย์การเรียนรู้การแปรรูปสมุนไพรไทยให้แก่ประชาชนในท้องถิ่น

กิจกรรมหลัก :
1.การยกระดับศุนย์การเรียนรู้ต้นแบบ โดยมีการตั้งสถานที่เป็นในชุมชนเป็นศูนย์การเรียนรู้ ให้ความรู้แก่ประชาชนและผู้ที่สนใจได้เข้ามาเรียนรู้ได้
2.ถ่ายทอดองค์ความรู้ด้านการแปรรูปสมุนไพรไทยแก่คนในชุมชน
3.การบูรณาการการจัดโครงการกับการเรียนการสอน

จำนวนผู้เข้าร่วมโครงการ : 130 คน

งบประมาณที่ใช้ : 100,000 บาท

ผลลัพธ์ที่เกิดขึ้น :
1.มีผลิตภัณฑ์ที่โดดเด่นเป็นอัตลักษณ์ของศูนย์การเรียนรู้ 1 ชิ้น คือ น้ำมันไพล
2.มีศูนย์การเรียนรู้ต้นแบบที่ได้รับการยกระดับ จำนวน 1 ศูนย์ ณ ศาลากลางบ้าน หมู่บ้านตำแย ตำบลนาสีนวน อ.กันทรวิขัย จ.มหาสารคาม
3.มหาวิทยาลัยราชภัฏได้ใช้ศักยภาพในการบูรณาการองค์ความรู้หรือนวัตกรรม ร่วมกับชุมชนในการบริหารจัดการทรัพยากร การแก้ปัญหาและการใช้ประโยชน์ในพื้นที่อย่างเป็นระบบ 1 องค์ความรู้
4.ประชาชนในชุมชนท้องถิ่นได้รับการถ่ายทอดองค์ความรู้หรือนวัตกรรม ร่วมกับชุมชนในการบริหารจัดการทรัพยากร การแก้ปัญหาและการใช้ประโยชน์อย่างคุ้มค่า 100 คน
5.ประชาชนที่เข้าร่วมโครงการเกิดการตระหนักรู้ในการบริหารจัดการทรัพยากรการแก้ปัญหาและการใช้ประโยชน์ในพื้นที่ ร้อยละ 30
6.ประชาชนที่เข้าร่วมโครงการสามารถนำองค์ความรู้หรือนวัตกรรมไปแก้ไขปัญหาหรือขยายผลหรือนำไปใช้ประโยชน์ ร้อยละ 5
7.มีรายวิชาที่มีการบูรณาการการจัดโครงการกับการเรียนการสอน จำนวน 2 รายวิชา
8.มีนักศึกษาที่เข้าร่วมโครงการ จำนวน20 คน

ผลกระทบต่อชุมชน/สังคม :
ชุมชนมีศูนย์การเรียนรู้ให้ประชาชนในชุมชนมีพื้นที่ในการร่วมกลุ่ม แบ่งปันองค์ความรู้ สร้างการมีส่วนร่วมของประชาชนในชุมชน ฝึกการเป็นนักคิด สร้างสรรค์ เป็นนักปฏิบัติ

การมีส่วนร่วมของนักศึกษา/บุคลากร :
-มีนักศึกษาเข้าร่วมกิจกรรมโครงการจำนวน 20 คน คิดเป็น 100% ของเป้าหมายที่ตั้งไว้
-นักศึกษาได้มีโอกาสเรียนรู้เชิงปฏิบัติการจากกิจกรรม Workshop การผลิตน้ำมันไพล ซึ่งสอดคล้องกับการพัฒนาแบบ Active Learning
-มีบุคลากรเข้าร่วมจำนวน 10 คน ทำหน้าที่เป็นวิทยากร ผู้สนับสนุนการเรียนรู้ และที่ปรึกษาในกิจกรรมต่าง ๆ
-โครงการช่วยส่งเสริมความร่วมมือระหว่างหน่วยงานภายใน เช่น คณะรัฐศาสตร์และรัฐประศาสนศาสตร์ และสถาบันวิจัยและพัฒนา

ความต่อเนื่องของโครงการ :
-มีการจัดตั้ง ศูนย์การเรียนรู้การแปรรูปสมุนไพรต้นแบบ ณ ศาลากลางบ้านตำแย เพื่อให้ประชาชนสามารถเรียนรู้ได้อย่างต่อเนื่อง
-มีการผลิตคู่มือการทำน้ำมันไพล แจกจ่ายแก่ผู้เข้าร่วม และติดตั้งป้ายศูนย์เรียนรู้ในพื้นที่ชุมชน

ปัญหา/อุปสรรค :
-ประชาชนผู้เข้าร่วมโครงการบางท่านติดภารกิจ งานประจำ ทำให้ไม่สามารถเข้าร่วมกิจกรรมได้ตลอดเวลา
-ศูนย์การเรียนรู้ที่จัดตั้งขึ้นในชุมชนยังเป็นศูนย์ในระดับเริ่มต้น มีอุปกรณ์และวัสดุที่จำกัด ทำให้ไม่สามารถรองรับกิจกรรมการเรียนรู้เชิงปฏิบัติการในระดับที่กว้างขึ้นได้ เช่น การผลิตในระดับกลุ่ม หรือการอบรมให้กับคนจำนวนมากพร้อมกัน

แนวทางการปรับปรุง :
-ปรับเวลาและรูปแบบของกิจกรรมให้ยืดหยุ่นมากขึ้น เช่น การจัดอบรมช่วงเย็นหรือวันหยุดราชการ รวมถึงการจัดกลุ่มย่อยหรือใช้สื่อออนไลน์เพื่อเสริมการเรียนรู้สำหรับผู้ที่ไม่สามารถเข้าร่วมแบบ On-site ได้ทุกครั้ง
-พัฒนาสื่อการเรียนรู้เพิ่มเติม ด้วยการจัดทำ คลิปวิดีโอสาธิต และ คู่มือการแปรรูปสมุนไพร ที่ประชาชนสามารถนำกลับไปศึกษาและทดลองทำด้วยตนเองที่บ้าน ช่วยให้การเรียนรู้ไม่จำกัดเฉพาะกิจกรรมภาคสนามเท่านั้น
-เสนอโครงการเพื่อขอรับงบประมาณเสริมจากหน่วยงานภาครัฐ เช่น พัฒนาชุมชน สาธารณสุข หรือสำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ เพื่อจัดหาอุปกรณ์ เครื่องมือ และส่งเสริมการยกระดับศูนย์เรียนรู้ให้มีมาตรฐานสูงขึ้น

ข้อเสนอแนะต่อมหาวิทยาลัย :
-ควรมีหน่วยงานกลางหรือศูนย์ประสานงานภายในมหาวิทยาลัย ทำหน้าที่รวบรวมและสนับสนุนโครงการที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนาท้องถิ่น เพื่อให้เกิดการบูรณาการงานบริการวิชาการ งานวิจัย และการเรียนการสอนอย่างเป็นระบบ
-ส่งเสริมให้นักศึกษาและคณาจารย์เข้าร่วมทุกขั้นตอนของโครงการตั้งแต่การสำรวจความต้องการ วิเคราะห์ชุมชน ลงพื้นที่ ดำเนินกิจกรรม และสรุปบทเรียน เพื่อเสริมทักษะเชิงวิชาชีพและสร้างจิตสำนึกความเป็นพลเมืองที่รับผิดชอบต่อสังคม
-มหาวิทยาลัยควรส่งเสริมการจัดทำ หลักสูตรระยะสั้น (Short Courses) เช่น “หลักสูตรการแปรรูปสมุนไพรขั้นพื้นฐาน”, “การทำตลาดออนไลน์สำหรับผลิตภัณฑ์ชุมชน” เพื่อใช้ในการอบรมซ้ำหรือต่อยอด