สโมสรนักศึกษาคณะวิศวกรรมศาสตร์อาสาพัฒนาชุมชนแบบบูรณาการโดยใช้กระบวนการวิศวกรสังคม

ผู้รับผิดชอบ ให้ข้อมูล : อ.นพดล ใหม่คามิ

ความสอดคล้องกับยุทธศาสตร์มหาวิทยาลัย : พันธกิจสัมพันธ์เพื่อการพัฒนาท้องถิ่นอย่างสร้างสรรค

แหล่งงบประมาณ : งบประมาณแผ่นดิน

กลุ่มเป้าหมาย : นักศึกษา

พื้นที่ดำเนินงาน : โรงเรียนมิตรภาพ ตำบล มิตรภาพ อำเภอ แกดำ จังหวัด มหาสารคาม 44190

ระยะเวลาดำเนินงาน : 1 กรกฎาคม 3110 – 7 มีนาคม 3111

วัตถุประสงค์โครงการ :
1 เพื่อให้นักศึกษามีทักษะการเป็นวิศวกรสังคม
2 เพื่อให้นักศึกษามีส่วนร่วมในการพัฒนาชุมชนด้วยกระบวนการวิศวกร
3 เพื่อยกระดับชุมชนให้มีการขับเคลื่อนและพัฒนาภายในกระบวนการทางวิศวกรสังคมไปสู่การพึ่งพาตนเองอย่างยั่งยืน

กิจกรรมหลัก :
กิจกรรมที่ 1 กิจกรรมเตรียมความพร้อมทักษะวิศวกรสังคมกับแกนนำนักศึกษาคณะวิศวกรรมศาสตร์
กิจกรรมที่ 2 กิจกรรมอบรมทักษะกระบวนการออกแบบเชิงวิศวกรรมเพื่อการแก้ปัญหาและการพัฒนา

จำนวนผู้เข้าร่วมโครงการ : 200 คน

งบประมาณที่ใช้ : 100,000 บาท

ผลลัพธ์ที่เกิดขึ้น :
1. นักศึกษามีทักษะการเป็นวิศวกรสังคม
2. มหาวิทยาลัยที่มีคุณภาพเพื่อการพัฒนาท้องถิ่นให้มีความเข้มแข็งและยั่งยืน
3. ยกระดับชุมชนให้มีการขับเคลื่อนและพัฒนาภายในกระบวนการทางวิศวกรสังคมไปสู่การพึ่งพาตนเองอย่างยั่งยืน

ผลกระทบต่อชุมชน/สังคม :
1. ชุมชนในเขตอำเภอแกดำสามารถนำ Mood Board และผลิตภัณฑ์ต้นแบบ เป็นตัวอย่างในการพัฒนาผลิตภัณฑ์ ที่มีอัตลักษณ์ที่สะท้อนวิถีชีวิต ศิลปวัฒนธรรม นำไปสู่ผลิตภัณฑ์ที่มีเสน่ห์และก่อให้เกิดการจดจำ ความประทับใจในตัว เพิ่มรายได้

การมีส่วนร่วมของนักศึกษา/บุคลากร :
โครงการฯ มีการออกแบบให้ครอบคลุมการมีส่วนร่วมของนักศึกษาในระดับที่ลึกและมีเป้าหมายชัดเจน โดยมี นักศึกษาเป้าหมายจำนวน 100 คน จากคณะวิศวกรรมศาสตร์ เข้าร่วมกิจกรรมในฐานะแกนนำการเรียนรู้และนักพัฒนานวัตกรรมชุมชน ซึ่งผ่านกระบวนการพัฒนาศักยภาพทั้งทางทฤษฎีและภาคปฏิบัติ โดยอาศัยบริบทของ พื้นที่เป้าหมาย 2 ชุมชนในอำเภอแกดำ จังหวัดมหาสารคาม เป็นฐานในการเรียนรู้จริง

ความต่อเนื่องของโครงการ :
- การดำเนินโครงการฯ บนฐานของปัญหาและศักยภาพที่แท้จริงในชุมชน เช่น การพัฒนาต่อยอด ภูมิปัญญาทอผ้า ด้วยกระบวนการคิดเชิงออกแบบ (Design Thinking) หรือการใช้นวัตกรรมง่าย ๆ เพื่อการเรียนรู้ในโรงเรียนมิตรภาพ ช่วยสร้างรูปธรรมของการมีส่วนร่วมอย่างยั่งยืน
- นักศึกษาและชุมชนได้พัฒนาองค์ความรู้ร่วมกันผ่านกิจกรรมต่าง ๆ ซึ่งสามารถนำไปสู่การต่อยอดในโครงการวิจัยหรือบริการวิชาการในระยะยาว
- การมีส่วนร่วมของนักเรียนในโรงเรียนมิตรภาพ ยังสะท้อนถึงการขยายผลของโครงการไปยังเยาวชนระดับพื้นฐาน เสริมสร้างรากฐานของการเรียนรู้ตลอดชีวิต (Lifelong Learning) และวางโครงสร้างสู่การพัฒนาท้องถิ่นอย่างยั่งยืน
- หากมีการเก็บข้อมูลเชิงผลลัพธ์ (outcomes) และจัดทำข้อเสนอเชิงวิจัยต่อยอด จะสามารถพัฒนาโครงการเป็นโมเดลต้นแบบสำหรับสถาบันอื่นได้

ปัญหา/อุปสรรค :
1. ข้อจำกัดด้านเวลาในการทำงานกับชุมชน
- ปฏิทินการศึกษาของมหาวิทยาลัยอาจไม่สอดคล้องกับจังหวะการดำเนินงานของชุมชน ทำให้การลงพื้นที่หรือกิจกรรมต่อเนื่องทำได้จำกัด

2. ความไม่ต่อเนื่องของการมีส่วนร่วมของนักศึกษา
- นักศึกษาบางกลุ่มอาจยังขาดแรงจูงใจในการเข้าร่วมกิจกรรมอย่างสม่ำเสมอ เนื่องจากภาระงานหรือมองว่าไม่เกี่ยวข้องกับวิชาชีพโดยตรง

3. การประสานงานระหว่างมหาวิทยาลัยและหน่วยงานภายนอกยังไม่เป็นระบบ
- บางกิจกรรมขาดความชัดเจนในบทบาทของภาคีเครือข่าย เช่น โรงเรียนหรือหน่วยงานท้องถิ่น

แนวทางการปรับปรุง :
1. กำหนดกรอบระยะเวลากิจกรรมให้ชัดเจนและสอดคล้องกับปฏิทินชุมชน
- ใช้การวางแผนล่วงหน้าแบบร่วมมือกับชุมชน/โรงเรียน เพื่อให้กิจกรรมลงตัวและมีประสิทธิภาพ

2. บูรณาการกิจกรรมเข้ากับรายวิชาหรือผลลัพธ์การเรียนรู้ของหลักสูตร
- นักศึกษาจะมองเห็นความเชื่อมโยงของกิจกรรมกับการเรียนรู้ทางวิชาการมากขึ้น ทำให้เกิดความตระหนักและมีส่วนร่วมมากขึ้น

3. พัฒนาคู่มือหรือโมเดลการดำเนินงานโครงการร่วมกับชุมชน
- เพื่อให้ทุกฝ่ายมีแนวทางที่เป็นระบบ และสามารถถ่ายทอดต่อได้ในรุ่นต่อไปอย่างต่อเนื่อง

ข้อเสนอแนะต่อมหาวิทยาลัย :
1. สนับสนุนโครงการเชิงพื้นที่ในลักษณะระยะยาว (Long-term Community Engagement)
- เพื่อสร้างความเชื่อมั่นกับชุมชน และยกระดับบทบาทของมหาวิทยาลัยในการพัฒนาท้องถิ่นอย่างยั่งยืน

2. ส่งเสริมการวิจัยและเผยแพร่ความรู้จากผลการดำเนินงานโครงการ
- สนับสนุนให้อาจารย์และนักศึกษานำข้อมูลที่ได้ไปต่อยอดสู่บทความวิจัย งานวิชาการ หรือผลงานสร้างสรรค์

3. ส่งเสริมการจัดสรรงบประมาณเฉพาะสำหรับกิจกรรมวิศวกรสังคม
- เพื่อให้สามารถดำเนินงานได้อย่างต่อเนื่องและมีความยืดหยุ่นในการทำงานร่วมกับชุมชน