โครงการการพัฒนาทักษะการรู้เท่าทันสื่อของนักศึกษาและประชาชนเพื่อการใช้ประโยชน์อย่างสร้างสรรค์

ผู้รับผิดชอบ ให้ข้อมูล : อ.ดร.เดือนเพ็ญ ภานุรักษ์

ความสอดคล้องกับยุทธศาสตร์มหาวิทยาลัย : พันธกิจสัมพันธ์เพื่อการพัฒนาท้องถิ่นอย่างสร้างสรรค

แหล่งงบประมาณ : งบประมาณแผ่นดิน

กลุ่มเป้าหมาย : ชุมชน

พื้นที่ดำเนินงาน : ห้องประชุมองค์การบริหารส่วนตำบลหัวขวาง ตำบล หัวขวาง อำเภอ โกสุมพิสัย จังหวัด มหาสารคาม 44140

ระยะเวลาดำเนินงาน : 7 กรกฎาคม 2568 – 1 สิงหาคม 2568

วัตถุประสงค์โครงการ :
1. เพื่อพัฒนาทักษะการรู้เท่าทันสื่อให้แก่นักศึกษาและประชาชน สามารถใช้สื่อได้อย่างสร้างสรรค์และปลอดภัย
2. เพื่อเสริมสร้างทักษะการคิดเชิงวิพากษ์และการตรวจสอบข้อมูลข่าวสารในสังคมดิจิทัล
3. เพื่อสร้างเครือข่ายนักศึกษาและประชาชนในการถ่ายทอดองค์ความรู้ด้านการรู้เท่าทันสู่ชุมชนและสังคม

กิจกรรมหลัก :
โครงการการพัฒนาทักษะการรู้เท่าทันสื่อของนักศึกษาและประชาชนเพื่อการใช้ประโยชน์อย่างสร้างสรรค์
1. อบรมเชิงปฏิบัติการ "หลักสูตรการพัฒนาทักษะการรู้เท่าทันสื่อของนักศึกษาเพื่อการใช้ประโยชน์อย่างสร้างสรรค์"
2. อบรมเชิงปฏิบัติการ "การพัฒนาทักษะการรู้เท่าทันสื่อของประชาชน เพื่อการใช้ประโยชน์อย่างสร้างสรรค์" (รุ่น1 - รุ่น2)

จำนวนผู้เข้าร่วมโครงการ : 180 คน

งบประมาณที่ใช้ : 200,000 บาท

ผลลัพธ์ที่เกิดขึ้น :
โครงการการพัฒนาทักษะการรู้เท่าทันสื่อของนักศึกษาและประชาชนเพื่อการใช้ประโยชน์อย่างสร้างสรรค์ มีเป้าหมายหลักในการเสริมสร้างศักยภาพของผู้เข้าร่วมทั้งในด้านความรู้ ความเข้าใจ และทักษะเชิงปฏิบัติในการเผชิญกับสื่อดิจิทัลที่มีความซับซ้อน โดยเฉพาะในยุคที่ข่าวสารข้อมูลมีความรวดเร็ว เข้าถึงง่าย แต่ในขณะเดียวกันก็แฝงด้วยความเสี่ยงจากข่าวปลอม ข้อมูลบิดเบือน และกลวิธีการหลอกลวงทางออนไลน์ในรูปแบบต่าง ๆ กลุ่มเป้าหมายประกอบด้วยผู้เข้าร่วมจำนวน 180 คน แบ่งเป็นนักศึกษา 60 คน (33.3%) และประชาชนทั่วไป 120 คน (66.7%) ผลการดำเนินงานสะท้อนให้เห็นถึงการมีส่วนร่วมอย่างกว้างขวางจากทั้งสองกลุ่ม โดยนักศึกษาเป็นกลุ่มที่มีศักยภาพในการเรียนรู้และปรับตัวได้รวดเร็ว ส่วนประชาชนทั่วไปโดยเฉพาะกลุ่มผู้สูงวัย เป็นกลุ่มที่มีความต้องการเสริมสร้างความเข้าใจเชิงลึกเพื่อป้องกันตนเองและครอบครัวจากภัยสื่อดิจิทัล จากผลการประเมินความพึงพอใจ ผู้เข้าร่วมส่วนใหญ่มีระดับความพึงพอใจในระดับสูง โดยเฉพาะด้านรูปแบบการจัดกิจกรรมที่หลากหลาย เช่น รูปแบบการบรรยายเชิงวิชาการ Workshop เชิงปฏิบัติการ และกิจกรรมกลุ่มที่ส่งเสริมการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ รวมถึงการถ่ายทอดเนื้อหาของวิทยากรที่มีความชัดเจนและสามารถอธิบายเนื้อหาที่ซับซ้อนให้เข้าใจง่าย นอกจากนี้ ผลการประเมินด้านผลลัพธ์ยังชี้ว่าผู้เข้าร่วมได้รับความรู้ใหม่เกี่ยวกับการรู้เท่าทันสื่อ มีทักษะการตรวจสอบความน่าเชื่อถือของข้อมูล และมีความมั่นใจมากขึ้นในการใช้สื่อดิจิทัลอย่างสร้างสรรค์ ทั้งยังสามารถนำความรู้ที่ได้รับไปประยุกต์ใช้และเผยแพร่ต่อให้แก่ครอบครัวและชุมชนได้จริง โดยสรุป โครงการนี้สามารถบรรลุเป้าหมายในการเสริมสร้างศักยภาพของผู้เข้าร่วมได้อย่าง มีประสิทธิภาพ ทั้งในเชิงความรู้ ทักษะ และเจตคติที่เกี่ยวข้องกับการใช้สื่ออย่างปลอดภัยและสร้างสรรค์

ผลกระทบต่อชุมชน/สังคม :
-

การมีส่วนร่วมของนักศึกษา/บุคลากร :
1. มีองค์ความรู้และหลักสูตร/คู่มือการอบรมที่สามารถนำไปใช้ต่อยอดในรายวิชาบริการวิชาการ และโครงการอื่น ๆ
2. มหาวิทยาลัยได้สร้างภาพลักษณ์ที่ดีในการเป็น “ศูนย์กลางการพัฒนาทักษะรู้เท่าทันสื่อ” และการเสริมสร้างภูมิคุ้มกันทางสังคม
3. บุคลากรและนักศึกษาได้รับการบ่มเพาะเป็นเครือข่ายวิทยากรวิศวกรสังคม ซึ่งเป็นกำลังสำคัญในการพัฒนาชุมชนและประเทศ

ความต่อเนื่องของโครงการ :
1. การขยายกลุ่มตัวอย่างไปยังกลุ่มนักเรียน กลุ่มเยาวชนในเขตพื้นที่จังหวัดมหาสารคาม
2. การขยายกลุ่มอย่างไปยังกลุ่มเปราะบาง เช่น กลุ่มผู้สูงอายุ กลุ่มผู้พิการ และกลุ่มประชาชนทั่วไปในเขตพื้นที่จังหวัดมหาสารคามหรือพื้นที่ใกล้เคียง

ปัญหา/อุปสรรค :
ในระหว่างการดำเนินกิจกรรมโครงการอยู่นั้น คณะกรรมการดำเนินงานได้พบกับปัญหาอุปสรรคในการดำเนินงาน เนื่องจาก สถานที่ในการจัดกิจกรรมให้กับผู้เข้าร่วมโครงการเกิดไฟดับ และได้มีเจ้าหน้าที่จากการไฟฟ้าเข้ามาซ่อมไฟฟ้าในขณะที่วิทยากรได้ดำเนินการจัดกิจกรรมโครงการฯอยู่

แนวทางการปรับปรุง :
คณะกรรมการดำเนินโครงการ จึงต้องปรับเปลี่ยนสถานที่ในการจัดกิจกรรม โดยเปลี่ยนเป็นย้ายออกมาสถานที่กลางแจ้ง แทนในห้องประชุมองค์การบริหารส่วนตำบลหัวขวาง

ข้อเสนอแนะต่อมหาวิทยาลัย :
-